maandag 30 januari 2017

Liefde voor later

Ik kreeg kippenvel, een brok in mijn keel en wat vochtige ogen. Ik bedankte de man dat ik hem heb mogen helpen bij dit proces en vooral bedankte ik hem dat hij zo open alles met mij heeft gedeeld. "Ik ga dit zeker doorvertellen." Door die woorden werd hij geraakt. 

Hoewel bij kunstzinnige therapie het proces centraal staat en het resultaat van ondergeschikt belang is, blijft er altijd een concreet werkstuk over na de sessie. Meestal wordt het opgehangen op de kamer van de patiënt, soms wordt het meegegeven aan naasten en familie en krijgt het in huis een mooi plekje; zo is hun geliefde toch een beetje in de buurt.

Als een patiënt jonge kinderen heeft, gebruik ik deze vaak als ingang voor het gesprek. Meestal komt er dan achter de zieke patiënt ineens een trotse vader of moeder tevoorschijn, krijg ik foto's en filmpjes te zien en vooral liefdevolle verhalen te horen.

Als kunstzinnig therapeut mag ik vaak heel dichtbij komen; naast de fijne verhalen, komt ook de angst ter sprake. Angst om het niet te redden, de kinderen niet te zien opgroeien, er niet te kunnen zijn op belangrijke momenten zoals een diploma-uitreiking, een huwelijksfeest of wanneer de kinderen zelf vader of moeder worden. Regelmatig kan ik handvatten aanreiken die verder reiken dan het schilderen en tekenen.

Zo heb ik een jonge moeder geholpen bij het schrijven van brieven aan haar drie jonge kinderen. Ik vroeg haar wat het eerste was wat ze dacht toen het kindje geboren was, wat zij en haar kind voor iets speciaals hebben (iets alleen van hen), een bijzondere anekdote en natuurlijk wat ze haar kind wilde toewensen. Terwijl zij antwoord gaf op de vragen, schreef ik alles op, las ik het tussendoor voor en vroeg ik door. Het waren bijzondere momenten, ondanks de ernstige aanleiding. Er waren zelfs momenten dat de vrouw schaterde van het lachen. Na het samenstellen van de derde brief is de jonge vrouw overleden. 

Met een andere patiënt bracht ik 'de herinneringsdoos' ter sprake. Samen brainstormden we wat er in zou kunnen: een sieraad voor de 18e verjaardag, babyslofjes voor het moment dat zijn toen nog jonge kinderen zelf pappa of mamma zouden worden, foto's van mooie momenten (met namen en contactgegevens van vrienden die over pappa zouden kunnen vertellen), een pet die hij vroeger (nog voor de tijd dat hij vader werd) droeg bij het werken op een groot schip enz. Daarnaast verzonnen we vragen die hij zijn vrouw liet stellen, terwijl een vriend alles filmde; zo bleef ook zijn stem, mimiek en manier van bewegen bewaard. "Het was hilarisch!" vertelde de man mij nadat alles was opgenomen. De vriend had namelijk nog wat vragen toegevoegd, zoals 'Wanneer was je voor het eerst dronken?' en 'Hoe heb je mamma verkering gevraagd?'. Ook liet de man mij een filmpje zien van een kinderliedje wat hij samen met een muzikale vriend had samengesteld en opgenomen. Toen ik het zag en hoorde, raakte het me: ik kreeg kippenvel, een brok in mijn keel en wat vochtige ogen.

Ik bedankte de man dat ik hem heb mogen helpen bij dit proces en vooral dat hij zo open alles met mij deelde. "Ik ga dit zeker doorvertellen." Door die woorden werd hij geraakt.