De kunst van het concentreren

De boeken zijn gekaft, de agenda is nog vrijwel leeg; het nieuwe schooljaar is begonnen. Het is altijd weer even inkomen na zo’n lange zomervakantie waarin niets moet en alles mag. Waar voor de een het nieuwe schooljaar vol zit met uitdagingen van nieuwe leerstof, wordt het voor de ander een uitdaging vooral het hoofd boven water te houden met de grote hoeveelheid huiswerk. Veel scholieren kampen met concentratieproblemen, maar daar is wat aan te doen.

In mijn praktijk begeleid ik naast volwassenen en basisschoolkinderen ook scholieren en jongeren. In deze levensfase speelt het meedoen een grote rol: sociale contacten, erbij horen, steun van anderen, samen leuke dingen doen, maar ook zorg voor de ander. Zo maakte een middelbare scholiere zich ontzettend veel zorgen om een goede vriendin die leed aan een ernstige ziekte. De zorgen hadden grote invloed op haar dagelijkse leven: ze sliep slecht, zat niet lekker in haar vel, had moeite met concentreren, moeite met hulp vragen en ze had moeite het overzicht te houden over haar agenda.

In de therapie hebben we eerst ingespeeld op het ontspannen: het hoofd leegmaken door al tekenend en schilderend vooral in de sfeer te blijven, met mooie, fijne kleuren, een rustige penseelstreek en lettend op de ademhaling. Als het werk af was, bekeken we het vaak van verschillende kanten en bespraken we of dat juist wel of niet fijn voelde en waar dit dan aan lag. Met de tips voor thuis ging ze wisselend aan de slag: soms met veel enthousiasme, de andere keer vergat ze de tips toe te passen.

Na verloop van tijd kon ze de zorgen iets meer van zich afzetten en konden we de stap maken naar het waarnemend tekenen. Ze koos een afbeelding die ze mooi vond en die nog redelijk overzichtelijk was. Stap voor stap tekenden we de afbeelding na, werkend vanuit het geheel met grote kleurvlakken naar meer details en vorm. Door deze manier konden we overzicht houden over het geheel, daarbij steeds afstand nemen en alle details plaatsen in de context van het groter geheel. We hebben meerdere keren aan de tekening gewerkt, waardoor ze ervaren heeft dat iets niet in één keer af moet zijn en dat je (als je weer fris kijkt) soms ineens ziet wat er moet gebeuren. Ze heeft toen ook het natekenen thuis uitgeprobeerd.

Tot slot zijn we aan de slag gegaan met geometrisch tekenen. Wiskundige (ze had overigens een hekel aan wiskunde) vormen verschenen op het papier met behulp van een passer, geodriehoek, liniaal en diverse tekenmaterialen. We bouwden de figuren op in moeilijkheidsgraad, moesten steeds goed kijken of het nog klopte en konden na afloop als beloning het geheel (op geordende wijze) kleur geven en er zo kunstwerkjes van maken. Ze raakte ontzettend enthousiast en ging ook thuis (en soms ook tijdens de les op school) geometrisch tekenen. We bespraken op welke momenten ze het beste de oefeningen kon inzetten: voorafgaand en tussen het huiswerk maken door en steeds beperkt qua tijd; ze zette daarvoor een timer in. Ze leerde te voelen wanneer haar concentratie afnam, zette dan de oefeningen in en pakte daarna het leerwerk weer op. Vol trots liet ze de geometrische kunstwerken zien die ze thuis had gemaakt.

De laatste sessies van het traject hebben we de frequentie afgebouwd en niet meer wekelijks afgesproken. Ook gaf ik haar de opdracht na te denken in hoeverre ze mij nog nodig had. In de sessies hebben we een start gemaakt met het tekenen van een Keltisch vlechtwerk; ze vond het leuk het voorbeeld te ontwarren en stapje voor stapje haar eigen vlechtwerk te creëren. De laatste keer kwam ze vol vertrouwen en met een stralende lach mijn atelier binnen, ze was er klaar voor af te ronden: ze maakte zich minder zorgen, had een betere concentratie en dit werd bevestigd door de goede cijfers van de laatste proefwerkweek. Vol vertrouwen kon ze nu haar eigen therapeut zijn als het nodig was: schilderen bij zorgen, waarnemend tekenen om afstand te nemen en overzicht te houden en natuurlijk het geometrisch tekenen om haar concentratie te stimuleren.

En zorgzaam als ze was, heeft ze zelfs verschillende klasgenoten kunstzinnige therapie aangeraden. De kracht zit ‘m wat haar betreft in de creatieve insteek en de individuele benadering. Dus beste ouders en docenten van scholieren, denk eens aan kunstzinnige therapie als je je zorgen maakt om een leerling. Vaak betaalt de aanvullende zorgverzekering daar ook nog een stukje in mee. 

Geometrisch tekenen: ordenen, structureren, overzicht houden;
ook concentreren kun je leren! 

Meer informatie en aanmelden: www.kunstzinnigetherapie.info
Praktijk 'Kunstzinnige Therapie Yvonne Peschier'

Met een potlood kijk je beter!

In de zomer trekken we er op uit, lekker naar buiten. Heb je er wel eens aan gedacht in je tas ook wat tekenspullen te stoppen? Gewoon een potloodje met een klein schetsboekje kan al voldoende zijn. Maar natuurlijk kun je ook diverse (kleur)potloden, aquarelverf en penselen meenemen. Wat je daarmee gaat doen? Gewoon tekenen wat je ziet!

Als je gaat tekenen wat je ziet, ga je anders kijken naar de wereld om je heen.

Ten eerste kijk je al beter om je heen of je ergens iets ziet wat jij wilt schetsen. Dat kan van alles zijn: van gebouwen en terrasjes tot de flora en fauna die je omgeving rijk is. Het kan groot, bijvoorbeeld een landschap of skyline, maar ook klein, bijvoorbeeld de bloemetjes op het tafeltje van het terras waar je net bent neergestreken.

Ten tweede kijk je beter naar je gekozen object, omdat je het zo precies mogelijk gaat natekenen. Je zult goed moeten kijken naar de precieze vormen, de onderlinge verhoudingen, de lichtval en ga zo maar door. In het Rijksmuseum zeggen ze niet voor niets: “Met een potlood kijk je beter.” (Je kunt in het museum deelnemen aan de populaire tekentours.)

Ten derde gebeurt er nog iets: het object wat je getekend hebt, heb je je mee verbonden voor een langere tijd; je hebt het goed bekeken (hierbij gebruik je je hoofd) en het nagetekend (hierbij gebruik je ook je lijf). Grote kans dat het object beter wordt opgeslagen in je herinnering en je elke keer als je het weer ziet, je iets bijzonders voelt bij dat object. Een gevoel van herkenning en verbinding, mogelijk zelfs een gevoel van enthousiasme.

Genoeg redenen dus om je tekenspullen mee te nemen als je op pad gaat. En wil je ook eens in groepsverband tekenen: doe dan mee met een ‘sketchcrawl’, een evenement waarin enthousiastelingen gezamenlijk gaan tekenen in een vooraf bepaalde plek in een stad. Het voordeel van het gezamenlijke zit ‘m in de uitwisseling: je inspireert elkaar en je verbetert daardoor je techniek. En het is nog gezellig ook om samen te tekenen, zo blijkt ook uit de animo voor de tekentours in het museum. Deel je je schetsen op Instagram of in één van de Facebookgroepen? Ik ga je volgen en wie weet ontmoeten we elkaar een keer op een van de ‘sketchcrawls’, leuk!