In de collegebanken studenten van verschillende opleidingen, van
verpleegkunde tot informatica, kijkend naar het bord waarop een afbeelding van
een schilderij te zien is. Wat de titel van het schilderij is, is niet verteld.
Ook de naam van de kunstenaar, laat staan de stroming, is niet besproken. De
studenten kijken en zoeken naar het antwoord op de vraag 'wat gebeurt
er?'.
Al snel merken de studenten dat op geen enkel gegeven antwoord
een 'goed of fout' klinkt, slechts de volgende vraag 'waar zie je dat aan?' Wat
onwennig wordt ook die vraag beantwoord, waarna de volgende vraag wordt gesteld
'wat kunnen we nog meer ontdekken?' En ook op het antwoord van die vraag,
klinkt het 'waar zie je dat aan?'. Zo wordt het schilderij ruim 15 minuten met
aandacht bekeken en onderzocht.
Je hebt zojuist een inkijkje gehad in een les 'Visual Thinking
Strategies' (VTS). Bij VTS draait het om de waarneming, worden details in een
context geplaatst en wordt een beeld gevormd van de hele situatie. Verschillende
hersengebieden worden aangesproken, sociale vaardigheden getraind en steeds
weer wordt er gesproken via het concrete beeld.
Naast het klassikaal VTS'en wordt ook in kleine groepjes (met tekenmaterialen) gewerkt: objectief waarnemen, mondeling goed overdragen, goed luisteren en een
beeld vormen staan centraal. Alleen de observant heeft zicht op alle rollen en
ziet waar het goed en fout gaat in de communicatie. Bij het nabespreken komt
bij alle deelnemers het inzicht, een waardevol moment.
Gedurende de les vult het klaslokaal zich met inzichten:
- "Ik neem voortaan wat meer tijd om een beeld te vormen
voor ik op actie overga, misschien kan ik vroegtijdig iets ontdekken of voorkomen
dat ik later weer in actie moet komen," vertelt de student verpleegkunde.
- "Ik merk dat ik mijn waarneming grotendeels baseer op
subjectieve invulling, ik ga proberen meer bij de feiten te blijven," aldus
een student ergotherapie.
- "Ik ga in mijn overdracht naar collega's eerst het
algemene beeld schetsen, voordat ik beland in allerlei details en de context
misschien niet goed overkomt," aldus weer een andere student.
Zo ging het nog even door, want kunst kijken is niet alleen goed
voor mensen met een hulpvraag, het is zeker ook aan te bevelen aan iedere
beroepsprofessional die wil werken aan een grote hoeveelheid competenties die
de basis vormen van het professioneel handelen.
En naast al die waardevolle competenties, gebeurt er nog iets
als je kunst kijkt: dezelfde hersengebieden als bij verliefdheid worden
aangesproken. Kunst kijken is niet alleen nuttig, maar ook nog eens ontzettend
leuk!
Wil je ook zo'n nuttig en aangenaam college kunst kijken voor
jou en je collega's? Neem contact op en ik stel een mooi programma voor jullie
samen.
Hartelijke groet,
Yvonne Peschier
VTS-coach/ vaktherapeut beeldend/ docent