Het was allemaal duidelijk zichtbaar, want de mist was opgetrokken. De man was even helemaal wakker. Wat een bijzonder moment. Een moment om in te lijsten.
In de kunstzinnige therapie probeer ik binnen de sessies echt contact te maken. Contact met de mens achter de patiënt of cliënt, contact met de gezonde kern. Bij mensen met dementie is het vaak een zoektocht door de mist en lukt het niet altijd echt contact te maken. Als het wel lukt en de mist optrekt en de oudere weer even helemaal ontwaakt, is dat een heel bijzonder moment.
De man had een wat passieve houding, nam overal rustig de tijd voor en maakte zich niet druk. Het praten ging langzaam (vaak met slechts enkele woorden), maar meestal was hij stil en nam hij de gebeurtenissen in de groep waar zonder actief deel te nemen. Voor mij was het een zoektocht hoe ik de man kon activeren, niet alleen lichamelijk (door iets te gaan doen), maar vooral innerlijk achter de mist van dementie.
Op een dag, het was in de periode van pepernoten en marsepein, liet ik de man een afbeelding zien. Een afbeelding van een schilderij met een Sint Nicolaas tafereel. De man nam belangstellend de afbeelding in zijn handen en liet zijn blik rustig gaan over het tafereel. Terwijl hij aandachtig de afbeelding bestudeerde, begon hij te wijzen: 'Sint Nicolaas!' sprak hij luid. Ik gaf aan dat ik Sint Nicolaas ook zag. De man ging verder. Hij wees naar een stoel en een man, hij wees naar Zwarte Piet, naar de gedekte tafel en de kinderen aan tafel en telkens noemde hij wat hij zag. Soms herhaalde ik het en formuleerde ik zinnen die de verbale en non-verbale uiting van de man samen brachten. De man reageerde daar weer enthousiast op door mijn zin te herhalen of door 'ja... ja... ja...' te zeggen. De man werd steeds enthousiaster en ging steeds meer vertellen over de afbeelding; de woorden en korte zinnen stroomden naar buiten. Ook in zijn gezicht was het enthousiasme zichtbaar: er waren lachrimpeltjes in zijn gezicht verschenen en met twinkelende ogen keek hij helder de wereld in. Het was duidelijk dat de man zich helemaal kon inleven in het Sint Nicolaas tafereel. Het was duidelijk dat allerlei fijne herinneringen aan die tijd weer boven kwamen.
Het was allemaal duidelijk zichtbaar, want de mist was opgetrokken. De man was even helemaal wakker. Wat een bijzonder moment. Een moment om in te lijsten!
